Artykuły
Tajemnice numerów i oznaczeń
euro | frank CFA | dolar amerykański | złoty
Seria i numer - opis i przykłady
Serie banknotów zastępczych
Wydawałoby się, że nic nudniejszego, niż ciąg liter i cyfr, na banknocie być nie może. Nic bardziej mylnego. Numery seryjne niosą ze sobą bardzo dużo informacji i są jednym z zabezpieczeń wykonanych techniką druku typograficznego. Mogą być widoczne w świetle widzialnym, w świetle specjalnym (UV, IR), zmieniać barwę, być powielone mikrodrukiem... w zasadzie możliwości są bardzo duże. Skupię się tutaj, nie na ich wyglądzie i technologii, ale na informacji w nich zakodowanych. Oczywiście, ze względów bezpieczeństwa przed fałszowaniem algorytmy tworzenia nie są podawane do publicznej wiadomości.
Jako przykład ilustrujący to zagadnienie wybrałem euro, franka CFA, dolara amerykańskiego i złotego. Dwie pierwsze waluty prezentują unie walutowe, dolar - państwo federacyjne, złoty naszą walutę, o której wypada wiedzieć trochę więcej ;).
Euro - pierwsza seria - ES1 2002
Numer składa się z litery oznaczający państwo zlecające druk banknotów oraz 11 cyfr. Numer w poziomie tylko na tylnej stronie banknotu, powtórzony.
Kod drukarni (identyfikator) umieszczony na przedniej stronie banknotu w różnych miejscach, w zależności od nominału:
Lista oznaczeń drukarni pierwszej serii:
Kod drukarni | Drukarnia, państwo | Druk dla* |
(A) | Bank of England Printing Works Wielka Brytania |
- |
B | Nieprzypisany | |
(C) | Tumba Bruk Szwecja |
- |
D | Setec Oy Finlandia |
L |
E | F. C. Oberthur Francja |
E, F, G, H, L, P, U, X |
F | Österreichische Banknoten ‐ und Sicherheitsdruck GmbH Austria |
N, P, S, T |
G | Koninklijke Joh. Enschedé Holandia |
E, F, G, H, L, N, P, V, X, Y |
H | De La Rue Wielka Brytania |
L, M, P, T |
I | Nieprzypisany | |
J | Banca d'Italia Włochy |
S |
K | Banc Ceannais na hÉireann Irlandia |
T |
L | Banque de France Francja |
U |
M | Fábrica Nacional de Moneda y Timbre Hiszpania |
V |
N | Bank of Greece Grecja |
Y |
O | Nieprzypisany | |
P | Giesecke & Devrient Niemcy |
L, M, P, U, V, X, Y |
Q | Nieprzypisany | |
R | Bundesdruckerei Niemcy |
D, E, F, G, H, L, P, X, Y |
(S) | Danmarks Nationalbank Dania |
- |
T | National Bank of Belgium Belgia |
U, V, Z |
U | Valora — Banco de Portugal Portugalia |
M |
V | Nieprzypisany | |
W | Nieprzypisany | |
X | Nieprzypisany | |
Y | Nieprzypisany | |
Z | Nieprzypisany | |
(A), (C), (S) - zarezerwowane dla państw, które finalnie nie przystąpiły do unii walutowej i nie drukowały banknotów pierwszej serii dla innych państw. * - lista oznaczeń państw opisana przy drugiej serii euro |
Euro - druga seria "Europa" - ES2 2013
Dwuliterowe oznaczenie. Pierwsza litera oznacza drukarnię, druga jest przypadkowa i ma celu zwiększenie puli numerów oraz 10 cyfr - tak brzmi oficjalny opis na stronie EBC. W rzeczywistości druga litera nie jest przypadkowa - służy do obliczania sumy kontrolnej. Numer tylko na tylnej stronie banknotu - pełny w poziomie, część powtórzona w pionie. Identyfikator drukarni umieszczony na orzedniej stronie banknotu (jak w pierwszej serii), w różnych miejscach w zależności od nominału.
Zestawienie oznaczeń literowych pierwszej i drugiej serii banknotów euro wraz z sumą kontrolną (sk).
Suma kontrolna
Numery seryjne posiadają sumy kontrolne, pozwalające na stwierdzenie czy np. dany numer jest prawidłowy i przynależy do właściwego państwa.
Pierwsza seria banknotów euro:
Numer seryjny z ilustracji banknotu 200€ N00271769088. Litera N wskazuje na Austrię. Wykonajmy poniższe operacje do otrzymania jednocyfrowego wyniku:
1) 0+0+2+7+1+7+6+9+0+8+8=48
2) 4+8=12
3) 1+2=3
Wynik się zgadza. 3 i N przypisane są Austrii
Druga seria banknotów euro:
Tutaj sprawa jest bardziej czasochłonna. Musimy użyć tabeli kodów ASCII.
Numer seryjny z ilustracji banknotu 200€ NA1613332576. Litera N wskazuje na Austrię. Wykonajmy poniższe operacje do otrzymania jednocyfrowego wyniku:
1) odczytujemy wartość litery A z tabeli ASCII
2) A=65
3) dodajemy powyższe i pozostałe cyfry
4) 6+5+1+6+1+3+3+3+2+5+7+6=48
6) 4+8=12
6) 1+2=3
Wynik się zgadza. 3 i N przypisane są Austrii
Istnieje też sposób sprawdzenia oryginalności numeru tzw. Suma kontrolna 8. Poszczególnym literom alfabetu przypisane są wartości liczbowe:
A - 1, B - 2, C - 3, D - 4, E - 5, F - 6, G - 7, H - 8, I - 9, J - 10, K - 11, L - 12, M - 13, N - 14, O - 15, P - 16, Q - 17, R - 18, S - 19, T - 20, U - 21, V - 22, W - 23, X - 24, Y - 25, Z - 26.
N00271769088 - pierwsza seria
N=14
1+4+0+0+2+7+1+7+6+9+0+8+8=53
5+3=8
NA1613332576 - druga seria
N=14; A=65 (ASCII)
1+4+6+5+1+6+1+3+3+3+2+5+7+6=53
5+3=8
Jest walutą używaną przez 14 krajów Afryki Centralnej. Franka CFA emitują dwa banki: Bank Państw Afryki Środkowej o kodzie ISO 4217 - XAF, i Centralny Bank Państw Afryki Zachodniej o kodzie ISO 4217 - XOF. Ich stosunek jest stały i wynosi 1:1.
W odróżnieniu od euro, litera oznaczająca kraj nie jest ściśle powiązana z numerem seryjnym, tz. nie jest jego częścią.
Powyżej frank CFA (XOF) emisji z 2002 r.; Kod kraju na przedniej stronie w prawym górnym rogu i powtórzony w lewym górnym rogu. We wcześniejszych emisjach powtórzona litera mogła być w innym miejscu. Rok emisji znajduje się na tylnej stronie banknotu, w prawym dolnym rogu
Powyżej frank CFA (XAF) emisji 2003-20019 (tutaj z 2003 r.); Kod kraju na przedniej stronie w prawym górnym rogu i powtórzony na dole po numerze seryjnym. We wcześniejszych emisjach powtórzona litera mogła być w innym miejscu. Dwie pierwsze cyfry numeru seryjnego oznaczają dwie ostatnie cyfry roku emisji. Dodatkowo rok emisji znajduje się na tylnej stronie banknotu w górnej prawej części.
Zestawienie oznaczeń państw używających franka CFA
Afryka Zachodnia XOF |
CFA |
Afryka Środkowa XAF |
oznaczenie kraju
|
||
Wybrzeże Kości Słoniowej | A | Gabon |
Benin | B | |
Burkina Faso | C | Czad; Kongo do 2002 r. |
Mali | D | |
(Mauretania do 1973 r.) | E | Kamerun do 2002 r. |
F | Gwinea Równikowa; Republika Środkowoafrykańska do 2002 r. |
|
Niger | H | |
Senegal | K | |
L | Gabon do 2002 r. | |
M | Republika Środkowoafrykańska | |
N | Gwinea Równikowa do 2002 r. | |
P | Czad do 2002 r. | |
Gwinea Bissau | S | |
Togo | T | Kongo |
U | Kamerun | |
Dolary amerykańskie są banknotami z największą liczbą oznaczeń identyfikacyjnych jakie spotkałem.
Numer seryjny. Składa się z dwóch liter, ośmiu cyfr, i znaku literowego lub gwiazdki. Znajduje się na przedniej stronie banknotu w górnej lewej części i powtórzenia w dolnej prawej.
- grafika: Wikipedia; uscurrency.gov
gwiazdka oznacza banknot zastępczy, jeżeli podczas procesu produkcji i kontroli oryginalny banknot został odrzucony
z powodu wad (destrukt)
Pierwsza litera oznacza rok emisji, zgodnie z tabelą. Na banknocie znajdują się też pełne oznaczenie roku emisji (series xxxx), w różnych miejscach.
- grafiki pochodzą, jeżeli nie opisano inaczej, z uscurrency.gov
Zestawienie tabelaryczne relacji oznaczenia
roku produkcji
z numerem seryjnym i nominałem
Druga litera oznacza bank, który wyemitował banknot, zgodnie z tabelą. Na banknocie znajduje się również pełne oznaczenie banku emisyjnego, poniżej górnego numeru (tu: E5)
Na banknotach o nominale 1 i 2 dolarów (wszystkie emisje), a także na wcześniejszych emisjach
pozostałych nominałów (do 1996 r.) identyfikatorem emitenta jest pieczęć z literą banku i cyfrą po lewej stronie lub z literą i cyfrą w pieczęci.
- źródło: uscurrency.gov, Wikipedia
Na arkuszu drukarskim mieszczą się 32 banknoty o nominale 2, 5, 10, 50, 100 dolarów.
Na banknotach oznaczenie położenia na arkuszu drukarskim znajduje się w różnych częściach banknotu w zależności od daty emisji i nominału. Zawsze jest to oznaczenie dużą literą i małą cyfrą (poniżej: pierwszy banknot czwartej części arkusza)
- grafika: Wikipedia
Banknoty o nominale 1 dolara są drukowane na arkuszu mieszczącym 50 sztuk (od 2014 r.)
oznaczenie: duża LITERA mała cyfra oznacza druk na arkuszu 32
oznaczenie: duża LITERA duża CYFRA oznacza druk na arkuszu 50
- źródło: Wikipedia, uscurrency.gov
Na banknotach znajdują się również oznaczenia identyfikujące płyty drukarskie (ich numer), z których banknot został wydrukowany. Płyta drukarska przodu oznaczona jest na przedniej stronie banknotu; Płyta drukarska tyłu oznaczona na tylnej stronie banknotu. Czasami spotyka się przed numerem płyty przedniej litery "FW", które oznaczają druk w Fort Worth w Teksasie.
- źródło: Wikipedia
Oznaczenia identyfikujące nasze banknoty nie skrywają aż tylu tajemnic, w porównaniu z opisanymi powyżej, i cechuje je pewna niejednorodność wyglądu i położenia.
Numer seryjny siedmiocyfrowy poprzedzony dwuliterowym oznaczeniem; powielony; znajduje się na przedniej stronie banknotu zarówno pierwszej i drugiej (zmodernizowanej) serii.
Numery kolejne.
Dwuliterowe oznaczenie (do 1997 r.) wskazuje na jedną z dwóch drukarni: Thomas De La Rue (Londyn) lub Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych S.A. (Warszawa). Od 1997 r. wszystkie banknoty produkuje już PWPW S.A
powiązane: banknoty zastępcze, szczegółowy opis serii zastępczych złotego
Nominał |
TDLR | PWPW |
10 |
AA - BZ | DA - IZ JA - |
seria zastępcza* ZA |
seria zastępcza YB - |
|
CA - CZ - nie emitowana
|
||
20 |
AA - BF | DA - FZ GA - |
seria zastępcza ZA |
seria zastępcza YB - |
|
CA - CZ - nie emitowana
|
||
50 |
AA - CJ | DA - FZ GA - |
seria zastępcza ZA |
seria zastępcza YA - |
|
100 |
AA - BS | DA - HZ IA - |
seria zastępcza ZA |
seria zastępcza YA - |
|
CA - CZ - nie emitowana
|
||
200 |
AA - AR | DA-DZ EA - |
seria zastępcza ZA |
seria zastępcza YA - |
|
CA - CZ - nie emitowana |
||
* Seria zastępcza była stosowana w banknotach zastępujących destrukty - egzemplarze nie spełniające norm jakościowych, uszkodzone podczas produkcji. |
Daty emisji
|
|
---|---|
data emisji (widniejąca na banknotach) nie jest równoznaczna z datą wprowadzenia do obiegu. | |
Nominał | Emisja z: - data wprowadzenia do obiegu |
10 złotych | 25 marca 1994 r. - 1 stycznia 1995 r. |
5 stycznia 2012 r. - 7 kwietnia 2014 r. | |
15 września 2016 r.
- 27 lutego 2017 r.
|
|
20 złotych | 25 marca 1994 r. - 1 stycznia 1995 r. |
5 stycznia 2012 r. - 7 kwietnia 2014 r. | |
15 września 2016 r.
- 20 stycznia 2017 r
|
|
50 złotych | 25 marca 1994 r. - 1 stycznia 1995 r. |
5 stycznia 2012 r. - 7 kwietnia 2014 r. | |
8 grudnia 2017 r.
- ?
|
|
100 złotych | 25 marca 1994 r. - 1 czerwca 1995 r. |
5 stycznia 2012 r. - 7 kwietnia 2014 r. | |
14 grudnia 2018 r.
- ?
|
|
200 złotych | 25 marca 1994 r. - 1 czerwca 1995 r. |
30 marca 2015 r.
- 12 lutego 2016 r.
|
|
500 złotych | 16 lutego 2016 r. - 10 lutego 2017 r. |
12 stycznia 2017 r. - ? |
Położenie i wygląd numerów seryjnych
- źródło grafik: NBP
Na nominałach 10 i 20 zł oba w poziomie, w dwóch kolorach.
Na nominałach 50, 100 zł, jeden w poziomie, drugi w pionie, w dwóch kolorach.
Na nominale 200 zł pierwszej serii jeden w poziomie, drugi w pionie, również w dwóch kolorach, dodatkowo z rosnącą wielkością znaków. Różnice w grubości liter i cyfr w zależności od drukarni (grube - TDLR; cienkie - PWPW). Na banknotach drugiej serii oba w poziomie, w jednym kolorze.
Nominał 500 zł, podwójny, w poziomie, jednokolorowy.
Numer seryjny i oznaczenie serii może przybrać różne postacie. Możemy podzielić je na kilka grup:
(A0) Seria i numer
- małe i duże litery w różnych konfiguracjach;
-
jednakowa lub zróżnicowana wielkość znaków;
- oznaczenie serii literowo-cyfrowe;
- odstępy; bez odstępów;
- może oznaczać banknot zastępczy
A1234567890;
a 1234567890;
AAA 1234567890
aa1234567890;
aA 1234567890;
Aa1234567890
H11 12345678; Ha123789654
(0) Numer
-
jednakowa lub zróżnicowana wielkość znaków;
- odstępy; brak odstępów;
- może oznaczać banknot zastępczy
1234567890; 123 456789
(0A) Numer i seria
-
jednakowa lub zróżnicowana wielkość znaków;
-
odstępy lub brak odstępów;
- litera nie identyfikuje kraju;
- inny znak po numerze;
- może oznaczać banknot zastępczy
12345678 A; 123456a; 98765432 A1; 321654 *
(A0A) Seria, numer, znak
-
jednakowa lub zróżnicowana wielkość znaków;
-
odstępy lub brak odstępów;
- litera nie identyfikuje kraju
- może oznaczać banknot zastępczy
A 1236547 B; BB 1234567 a, cd 135792468 E; A123789654B
(xA0x) Mieszane
-
seria literowa;
- seria cyfrowa;
- dodatkowe oznaczenie na początku i/lub końcu - cyfra, litera;
- część numeru lub liter w innym miejscu banknotu;
- litera identyfikująca kraj, nie będąca częścią numeru;
-
różne konfiguracje;
- wszystkie inne nie pasujące do pozostałych
- może oznaczać banknot zastępczy
Dc 23456 *; EF 9876543*;
A1 123456789; XX 222 029; 1AD111111
(xO) Nietypowe
-
oznaczenie serii przed numerem w postaci ułamkowej - bardzo często stosują je państwa będące pod wpływami byłego Imperium Brytyjskiego, także obecnie powiązane z Wielką Brytanią;
-
oznaczenie serii po/przed numerem w postaci znaku graficznego
- znak inny niż cyfry i litery pomiędzy serią a numerem
- może oznaczać banknot zastępczy
135790; AB*12365478
Mimo, że numer seryjny sam w sobie jest unikalny, to wśród kolekcjonerów preferowane są pierwsze serie i niskie numery, oraz serie zastępcze, które są bardzo często dużo droższe od innych okazów tego samego nominału. Czasami może to być dalsza seria i numer (późniejsza emisja), jeżeli posiada unikalne cechy, wyróżniające je od innych (np. banknot 200 złotych produkowany w Anglii ma grubszy font numeru niż banknot produkcji krajowe); lub wyemitowano niższą liczbę banknotów w danej serii (np. seria A w nakładzie miliona sztuk i seria AA w nakładzie tysięcy sztuk - pierwsze numery serii AA będą droższe od pierwszych numerów serii A); czy serie drukowane w innym kraju niż pozostałe (złote do 1997 r.). Szczególnym zainteresowanie cieszą się wśród niektórych numery radarowe: 1234321, 8175718; ciągi: 1234567, 8765432; z tych samych cyfr: 111111, 88888888; lub inne atrakcyjne kombinacje: 10101010, 10011001, 555666777
Numeracja na banknotach obiegowych świata
źródło grafik: www.banknote.ws;
podział i opracowanie własne;
banknoty obiegowe najnowszych (do 2020 r.) emisji danej waluty;
pod pojęciem symbol rozumie się również skrót waluty;
kolejność przypadkowa.
Lista kodów ISO 4217 | Lista symboli walut | Banknoty zastępcze
Dolar Trynidadu i Tobago opis waluty |
|
Florin arubański
opis waluty |
|
Dolar bahamski
opis waluty |
|
Dolar belizeński
opis waluty |
|
Peso chilijskie
opis waluty |
|
Peso dominikańskie opis waluty |
|
Funt falklandzki
opis waluty |
|
Dolar gujański
opis waluty |
|
Gourde
opis waluty |
|
Lempira
opis waluty |
|
Dolar jamajski
opis waluty |
|
Dolar kanadyjski
opis waluty |
|
Colon kostarykański
opis waluty |
|
Peso meksykańskie
opis waluty |
|
Peso kolumbijskie
opis waluty |
|
Cordoba
opis waluty |
|
Guarani
opis waluty |
|
Dolar surinamski
opis waluty |
|
Boliwar
opis waluty |
|
Kwanza
opis waluty |
|
Dolar wschodniokaraibski
opis waluty |
|
Pula
opis waluty |
|
Frank burundyjski
opis waluty |
|
Escudo Republiki Zielonego Przylądka
opis waluty |
|
Nakfa
opis waluty |
|
Lilangeni
opis waluty |
|
Birr
opis waluty |
|
Dalasi
opis waluty |
|
Cedi
opis waluty |
|
Frank gwinejski
opis waluty |
|
Szyling kenijski
opis waluty |
|
Frank Komorów
opis waluty |
|
Loti
opis waluty |
|
Dolar liberyjski
opis waluty |
|
Ariary
opis waluty |
|
Kwacha malawijska
opis waluty |
|
Rupia maurytyjska
opis waluty |
|
Metical
opis waluty |
|
Dolar namibijski
opis waluty |
|
Naira
opis waluty |
|
Frank rwandyjski
opis waluty |
|
Dobra
opis waluty |
|
Rupia seszelska
opis waluty |
|
Leone
opis waluty |
|
Szyling somalijski
opis waluty |
|
Szyling Somalilandu
opis waluty |
|
Funt sudański
opis waluty |
|
Funt południowosudański
opis waluty |
|
Szyling tanzański
opis waluty |
|
Szyling ugandyjski
opis waluty |
|
Dolar Zimbabwe
opis waluty |
|
Real brazylijski
opis waluty |
|
Lek
opis waluty |
|
Dolar australijski
opis waluty |
|
Dolar Fidżi
opis waluty |
|
Dolar nowozelandzki
opis waluty |
|
Kina
opis waluty |
|
Tala
opis waluty |
|
Pa'anga
opis waluty |
|
Vatu
opis waluty |
|
Rial saudyjski
opis waluty |
|
Dram
opis waluty |
|
Manat azerbejdżański
opis waluty |
|
Dinar bahrajski
opis waluty |
|
Taka
opis waluty |
|
Ngultrum
opis waluty |
|
Renminbi
opis waluty |
|
Peso filipińskie
opis waluty |
|
Lari
opis waluty |
|
Dolar Hongkongu
opis waluty |
|
Rupia indonezyjska
opis waluty |
|
Dinar jordański
opis waluty |
|
Riel kambodżański
opis waluty |
|
Tenge
opis waluty |
|
Som
opis waluty |
|
Won północnokoreański
opis waluty |
|
Kip
opis waluty |
|
Pataca
opis waluty |
|
Rupia malediwska
opis waluty |
|
Ringgit
opis waluty |
|
Tugrik
opis waluty |
|
Somoni
opis waluty |
|
Lira turecka
opis waluty |
|
Manat turkmeński
opis waluty |
|
Sum
opis waluty |
|
Đồng
opis waluty |
|
Rubel białoruski
opis waluty |
|
Marka zamienna
opis waluty |
|
Lew
opis waluty |
|
Dolar barbadoski
opis waluty |
|
Korona czeska
opis waluty |
|
Korona islandzka
opis waluty |
|
Funt Jersey
opis waluty |
|
Rubel naddniestrzański
opis waluty |
|
Funt szterling (Irlandia Północna) opis waluty |
|
Denar macedoński
opis waluty |
|
Złoty
opis waluty |
|
Funt szterling (Szkocja) opis waluty |
|
Dinar serbski
opis waluty |
|
Rubel rosyjski
opis waluty |
|
Korona szwedzka
opis waluty |
|
Hrywna
opis waluty |
|
Forint
opis waluty |
|
Funt szterling
opis waluty |
|
Funt manx, Funt Wyspy Man opis waluty |
|
Rupia pakistańska
opis waluty |
|
Gulden antylski
opis waluty |
|
Nowy izraelski szekel
opis waluty |
|
Dirham Zjednoczonych Emiratów Arabskich
opis waluty |
|
Peso argentyńskie
opis waluty |
|
Boliviano
opis waluty |
|
Frank CFP
opis waluty |
|
A0A - Seria, numer, znak | |
Quetzal
opis waluty |
|
Sol
opis waluty |
|
Dolar amerykański
opis waluty |
|
Frank kongijski
opis waluty |
|
Ugija
opis waluty |
|
Rand
opis waluty |
|
Jen
opis waluty |
|
Won południowokoreański
opis waluty |
|
Kiat
opis waluty |
|
Nowy dolar tajwański
opis waluty |
|
Kuna
opis waluty |
|
xA0x - Mieszane | |
Peso kubańskie
opis waluty |
|
Peso urugwajskie
opis waluty |
|
Dinar algierski
opis waluty |
|
Frank CFA
opis waluty |
|
Frank CFA
opis waluty |
|
Frank Dżibuti
opis waluty |
|
Funt egipski
opis waluty |
|
Dirham marokański
opis waluty |
|
Szyling somalijski
(Puntland) opis waluty |
|
Dolar singapurski
opis waluty |
|
Bat
opis waluty |
|
Korona duńska
opis waluty |
|
Euro
opis waluty |
|
Lej mołdawski
opis waluty |
|
Korona norweska
opis waluty |
|
Lej rumuński
opis waluty |
|
Frank szwajcarski
opis waluty |
|
Rupia indyjska
opis waluty |
|
Korona Wysp Owczych
opis waluty |
|
xO - Nietypowe | |
Dolar bermudzki
seria rozpoczynająca się znakiem "Bermuda onion" |
|
Dolar bermudzki
opis waluty |
|
Dolar kajmański
opis waluty |
|
Dinar libijski
opis waluty |
|
Funt Świętej Heleny
opis waluty |
|
Dinar tunezyjski
opis waluty |
|
Kwacha zambijska
opis waluty |
|
Dolar Wysp Salomona
opis waluty |
|
Afgani
opis waluty |
|
Dolar brunejski
opis waluty |
|
Dinar iracki
opis waluty |
|
Rial irański
opis waluty |
|
Rial jemeński
opis waluty |
|
Rial katarski
opis waluty |
|
Dinar kuwejcki
opis waluty |
|
Funt libański
opis waluty |
|
Rupia nepalska
opis waluty |
|
Rupia lankijska, Rupia Sri Lanki opis waluty |
|
Funt syryjski
opis waluty |
|
Funt gibraltarski
opis waluty |
|
Funt Guernsey
opis waluty |
Tekst własny na podstawie:
EBC
NBP USCURRENCY BCEAO BEAC FED BEP
en.wikipedia euro; en.wikipedia CFA
grafiki nieopisane: www.banknote.ws