top

 

Artykuły
Monety euro

Artykuły powiązane: Awers, rewers. Strony monet i banknotów; Monety - zarys ogólny; Oznaczenia banknotów euro

Zobacz najnowsze monety euro w serwisie news.notafilia.pl

 

Monety obiegowe | Monety okolicznościowe | Monety kolekcjonerskie | Data bicia i data emisji | Znaki narodowe | Znaki mennic | Inne znaki mennicze | Inicjały projektanta, rzeźbiarza i grawera | Napisy na rantach monet 2 euro

Emisja i bicie monet euro i eurocentów należy do kompetencji banków centralnych poszczególnych krajów strefy euro. EBC określa jedynie zasady i zatwierdza wielkość emisji na wniosek emitenta. Europejski Bank Centralny emituje jedynie banknoty euro.

Monety euro dzielą się na trzy kategorie:
- monety obiegowe
- monety okolicznościowe
- monety kolekcjonerskie

Monety obiegowe:
Monety euro emitowane są w ośmiu nominałach - 1, 2, 5, 10, 20, 50 eurocentów oraz 1 i 2 euro. Monety posiadają dwie strony - stronę europejską (rewers; wspólną dla wszystkich krajów) i narodową (awers; więcej informacji o awersie i rewersie monet euro). Wszystkie monety, bez względu na kraj emisji, są prawnymi środkami płatniczymi na całym obszarze strefy euro.

Monety 1, 2 € oraz 10, 20 i 50 eurocentów ukazują schematyczną mapę Unii Europejskiej sprzed rozszerzenia z maja 2004 r. Monety wyemitowane po 1 stycznia 2007 r. – mapę całej Europy. Monety z Włoch (w tym także z San Marino i Watykanu) oraz z Austrii i Portugalii przedstawiają nowszy motyw dopiero od 2008 r.

Monety 5, 2 i 1 eurocenta ukazują Europę na mapie świata obok Afryki i Azji. Ich wizerunek nie uległ zmianie od wejścia do obiegu.

strony europejskie (wspólne) monet euro i eurocentów
parametry techniczne monet
zabezpieczenia monet euro

przed 1 stycznia 2007 r. od 1 stycznia 2007 r.


rant: wytłaczany (każdy kraj ma własny grawerunek), drobno karbowana (252 rowki)
kolor dominujący srebrno-złoty
pierścień: miedzionikiel (75% Cu, 25% Ni)
rdzeń: mosiądz, nikiel, mosiądz
strony narodowe nominału 2 euro



rant: karbowany z przerwami (3 × 29 rowków)
kolor dominujący złoto-srebrny
pierścień: mosiądz (75% Cu, 20% Zn, 5% Ni)
rdzeń: miedzionikiel, nikiel, miedzionikiel
strony narodowe nominału 1 euro



rant: kształtowany z drobnym frezem (50 rowków)
kolor dominujący złoty
Nordic gold - nordyckie złoto (89% Cu, 5% Al, 5% Zn, 1% Sn)
strony narodowe nominału 50 eurocentów



rant: gładki z 7 żłobieniami (hiszpański kwiat)
kolor dominujący złoty
Nordic gold - nordyckie złoto (89% Cu, 5% Al, 5% Zn, 1% Sn)
strony narodowe nominału 20 eurocentów



rant: kształtowana z drobnym frezem (40 rowków)
kolor dominujący złoty
Nordic gold - nordyckie złoto (89% Cu, 5% Al, 5% Zn, 1% Sn)
strony narodowe nominału 10 eurocentów


 
wizerunki takie same od dnia wejścia do obiegu


rant: gładki
kolor dominujący brąz
stal pokryta miedzią (94,35% Fe, 5,65% Cu)
strony narodowe nominału 5 eurocentów



rant gładki z rowkiem
kolor dominujący brąz
stal pokryta miedzią (94,35% Fe, 5,65% Cu)
strony narodowe nominału 2 eurocentów



rant: gładki
kolor dominujący brąz
stal pokryta miedzią (94,35% Fe, 5,65% Cu)
strony narodowe nominału 1 eurocenta

 

Monety okolicznościowe:
Każdy kraj należący do strefy euro ma prawo emisji dwóch monet okolicznościowych w roku upamiętniających ważne wydarzenia dla kraju. W wyjątkowych sytuacjach, jak upamiętnienie ogólnoeuropejskiego wydarzenia, może wyemitować trzecią monetę, wspólną dla wszystkich krajów. Wszystkie monety okolicznościowe mają wspólną stronę europejską, nominał 2 euro, bite w standardzie obiegowym. Wszystkie monety okolicznościowe są prawnym środkiem płatniczym na całym obszarze strefy euro o wartości nominalnej. Monety okolicznościowe 2 euro mogą też być sprzedawane jako monety kolekcjonerskie. Zazwyczaj jako edycje kolekcjonerskie lub w rulonach menniczych.

O zamiarze wyemitowania monety okolicznościowej kraj strefy euro informuje Komisję Europejską (nie ma obowiązku powiadomienia o tym EBC). Komisja publikuje tę informację w wielojęzycznym Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C).

Pierwsza moneta okolicznościowa
Igrzyska olimpijskie w Atenach w 2004 roku
Grecja; Strona narodowa


spis i wizerunki monet okolicznościowych - należy wybrać rok na górze strony

Pierwsza wspólna moneta okolicznościowa wyemitowana przez wszystkie kraje strefy euro
50. rocznica podpisania traktatu rzymskiego
marzec 2007 r.; Strona narodowa


wizerunki pozostałych wspólnych monet okolicznościowych


 

Monety kolekcjonerskie:
Monety kolekcjonerskie mogą być emitowane przez dany kraj strefy euro pod warunkiem spełnienia kilku zasad:
- moneta nie może mieć nominału występującego w monetach obiegowych i okolicznościowych;
- moneta nie może mieć parametrów technicznych (stop, waga, średnica) monet obiegowych i okolicznościowych; Co najmniej dwie cechy z trzech muszą być różne
- moneta nie może mieć frezowanego rantu oraz kształtu hiszpańskiego kwiatu (moneta 20 eurocentów)
- moneta nie może mieć symboliki wspólnej dla monet obiegowych i okolicznościowych;
- w przypadku gdy wzór przypomina narodową stronę obiegowej monety euro, użytkownicy muszą być w stanie łatwo odróżnić monetę kolekcjonerską od monety obiegowej.

Monety kolekcjonerskie są prawnymi środkami płatniczymi o wartości nominalnej tylko i wyłącznie na terenie kraju emisji. Z oczywistych przyczyn monety kolekcjonerskie nie występują w powszechnym obiegu, a ich cena sprzedaży znacznie przekracza wartość nominału. Wielkość emisji, liczba emisji, motyw emisji należy tylko i wyłącznie do emitenta.

Przykład monety kolekcjonerskiej o nominale 5 euro
30. rocznica założenia Uniwersytetu Cypryjskiego


- źródło grafiki i szczegóły monety: Centralny Bank Cypru

Moneta kolekcjonerska o nominale 7 euro
Raimond Valgre; Estonia; 2013 r.


- źródło grafiki i szczegóły monety: Bank Estonii

Moneta kolekcjonerska o nominale 15 euro
100-lecie proklamowania Republiki Irlandii
Irlandia; 2016 r.


- źródło grafiki i szczegóły monety: Centralny Bank Irlandii

lista stron internetowych emitentów monet kolekcjonerskich euro

wykaz emisji monet okolicznościowych na Wikipedii


Każda moneta obiegowa i okolicznościowa euro i eurocentów ma szereg znaków, symboli i tekstów identyfikacyjnych - kraj, mennicy, grawera, projektanta, daty emisji, produkcji.

Mimo ustalonych wspólnych zasad odnośnie znaków identyfikacyjnych nie wszystkie monety są z nimi zgodne. Wynika to między innymi z tego powodu, że monety zostały wyemitowane przez wprowadzeniem tych zasad i/lub niektóre kraje jeszcze nie wprowadziły tych zasad. Tym niemniej, wszystkie monety euro i eurocentów są prawnymi środkami płatniczymi ważnymi bezterminowo.

Data bicia i data emisji

W zależności od aktów prawnych emisji monet euro obowiązujących w danym kraju strefy euro, na monecie może być umieszczona data bicia (produkcji) lub data emisji (wprowadzenia do obiegu). W krajach, które nie mają takich aktów i same nie produkują monet euro, daty zależą od kraju produkującego: Luksemburg (obecnie bije Holandia, wcześniej Holandia, Finlandia, Francja), Monako (bije Francja), San Marino (biją Włochy), Watykan (biją Włochy), Andora (Francja, Hiszpania)

Daty te nie są ze sobą tożsame, choć oczywiście może być tak, że rok bicia jest jednocześnie rokiem emisji. Data bicia informuje kiedy monety zostały wyprodukowane, a nie kiedy zostały wprowadzone do obiegu. Data emisji informuje kiedy monety zostały wprowadzone do obiegu, a nie kiedy zostały wyprodukowane.

Data bicia. Daty na monetach są rokiem produkcji
- Belgia, Finlandia, Francja, Holandia i Hiszpania
Data emisji. Daty na monetach zaczynają się od 2002 r., czyli wprowadzenia monet euro do obiegu
- Austria, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Portugalia, San Marino i Watykan

Znaki narodowe

Państwo rodzaj znaku
opis i przykład

Andora tekst

ANDORRA - nazwa państwa


Austria symbol
flaga Austrii


Belgia symbol

monogram króla Alberta II
(pierwsza i druga seria)
lub króla Filipa od 2014 r.
(trzecia seria)



  skrót

BE - nazwy państwa w językach urzędowych: België/Belgique/Belgien
pod monogramem

Emisje od 2002 do 2007 nie posiadają skrótu BE


Chorwacja tekst

HRVATSKA - nazwa państwa w języku chorwackim


Cypr tekst

ΚΥΠΡΟΣ/KIBRIS - nazwa państwa w języku greckim i tureckim


Estonia tekst

EESTI - nazwa państwa


Finlandia skrót

od 2007 r. FI - od Finlandii. Serie 2002-2006 nie posiadają skrótu


Francja skrót

stylizowane RF - République française


Grecja brak  

Hiszpania tekst

ESPAÑA - nazwa państwa



Holandia tekst

BEATRIX KONINGIN DER NEDERLANDEN”
(Beatrycze królowa Niderlandów)
lub
Willem-Alexander Koning der Nederlanden
(Wilhelm Aleksander król Niderlandów)


Irlandia symbol

harfa - godło Irlandii


  tekst
ÉIRE - nazwa państwa

Litwa tekst

LIETUVA - nazwa państwa


Luksemburg tekst

LËTZEBUERG - nazwa państwa


Łotwa tekst

LATVIJA (monety 1-50 eurocentów) lub LATVIJAS REPUBLIKA (1, 2 euro) - nazwa państwa


Malta tekst

MALTA - nazwa państwa


Monako tekst

MONACO - nazwa państwa


Niemcy symbol

Orzeł Federalny - godło Niemiec


Portugalia tekst

PORTUGAL - nazwa państwa


San Marino tekst

SAN MARINO - nazwa państwa


Słowacja tekst

SLOVENSKO - nazwa państwa


Słowenia tekst

SLOVENIJA - nazwa państwa


Watykan tekst

CITTÀ DEL VATICANO
(Państwo Watykańskie). Pięć serii.


Włochy skrót

stylizowane RI - Repubblica Italiana

     

 

Znaki mennic

Zestawienie nie zawiera państw,
które nie umieszczają na monetach znaków mennic:
Austria, Cypr, Estonia, Irlandia
   
Państwo,
lokalizacja mennicy
znak

Opis, uwagi, mennice bijące na zlecenie


Andora
zależy od mennicy

2014, 2016, 2018 - mennica hiszpańska

2015, 2017 - mennica francuska


Belgia
Bruksela


głowa archanioła św. Michała, patrona Brukseli

do 2008 znak umieszczany tylko na monetach okolicznościowych. Od 2008 na wszystkich monetach


Finlandia
Helsinki-Vantaa


od 2007 r. logo mennicy fińskiej. Emisje 2002-2006 nie posiadają znaku mennicy


Francja
Pessac


Róg obfitości (Cornucopia)


Grecja
E, F, S

E - 20 eurocentów, Madryt, Hiszpania
F - 1, 2, 5, 10, 50 eurocentów, Pessac, Francja
S - 1, 2 euro, Helsinki-Vantaa, Finlandia

do 2002 r. monety greckie były produkowane w w/w krajach. Monety z mennicy greckiej mogą nie posiadać oznaczeń. Spowodowane to było brakiem czasu i szybkim biciu monet


Ateny


od 2002 r. Arkant - stylizowany ornament


Hiszpania
Madryt

logo Fábrica Nacional de Moneda y Timbre


Holandia
Utrecht

Różdżka Merkurego, logo Koninklijke Nederlandse Munt


Litwa
Wilno

logo Lietuvos monetų kalykla, LMK


Luksemburg

2002-2004 - Różdżka Merkurego, logo Koninklijke Nederlandse Munt, Utrecht, Holandia


S,

2005-2006. logo mennicy fińskiej,
Helsinki-Vantaa lub litera S


F,

2007-2008 - Róg obfitości, Pessac, Francja lub litera F


od 2009 - Różdżka Merkurego, logo Koninklijke Nederlandse Munt, Utrecht, Holandia


Łotwa
F, G

F - Stuttgart, Niemcy, 2014 r.
monety: 2, 5, 20, 50, 2 euro

G - Karlsruhe, Niemcy, 2014 r.
monety: 1, 10, 1 euro

F - Stuttgart, Niemcy, 2015-2018
wszystkie monety


Malta

F

2008-2009 - Paryż, Francja


Monako


Róg obfitości - Pessac, Francja


Niemcy

A, D, F, G, J

litery oznaczają miasta w których bite są monety
A - Berlin
D - Monachium
F - Stuttgart
G - Karlsruhe
J - Hamburg


Polska
Warszawa

logo Mennicy Polskiej. Mennica przewidziana do bicia monet euro po wstąpieniu Polski do strefy euro

 


Portugalia
Lizbona

INCM

skrót od Imprensa Nacional – Casa de Moeda


San Marino

R

Rzym, Włochy


Słowacja
Kremnica

logo Mincovňa Kremnica


Słowenia
Fi

2007 - Helsinki-Vantaa, Finlandia


 

od 2008 - Utrecht, Holandia

Różdżka Merkurego, logo Koninklijke Nederlandse Munt


Watykan
R

Rzym, Włochy


Włochy
Rzym
R

R - Rzym

 

Inne znaki mennicze

Zestawienie znaków mistrzów, dyrektorów, zarządców mennic

Inicjały projektanta, rzeźbiarza i grawera

Zestawienie znaków na monetach obiegowych i okolicznościowych

Napisy na rantach monet 2 euro

Każde państwo strefy euro ma możliwość umieszczania spersonalizowanego napisu na rantach monet o nominale 2 euro. Bardzo często są to inskrypcje występujące na monetach walut narodowych przed wprowadzeniem wspólnej waluty. Napisy wklęsłe.


Austria
Naprzemiennie powtarzająca się cztery razy sekwencja


Belgia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Luksemburg, Monako
Naprzemiennie powtarzająca się sześć razy sekwencja


Chorwacja
Inskrypcja "O piękna, o droga, o słodka wolności" – werset z poematu „Dubravka” chorwackiego pisarza Ivana Gundulicia



Cypr
Sekwencja powtórzona dwukrotnie w języku greckim i tureckim


Estonia
Nazwa państwa w języku estońskim. Napis normalny i odwrócony z "O" pomiędzy


Finlandia
Nazwa państwa w języku fińskim i szwedzkim z trzema głowami lwa na końcu

 

Wersja napisu na monecie okolicznościowej z okazji 60-lecia ONZ i 50-lecia członkostwa Finlandii w ONZ.
YK i FN - skrót ONZ w języku fińskim i szwedzkim

 

Wersja napisu na monecie okolicznościowej z okazji 50-lecia podpisania Traktatu Rzymskiego (2007 r.). Napis Traktat Rzymski 50 lat Europa w języku szwedzkim

 

Wersja napisu na monecie okolicznościowej z okazji 10-lecia Unii gospodarczej i walutowej (2009 r.). Napis w języku fińskim

TALOUS – JA RAHALIITTO EMU


Grecja
Nazwa państwa w języku greckim z gwiazdą na końcu


Holandia
Bóg jest z nami w języku niderlandzkim. Słowa rozdzielone gwiazdami


Litwa
Wolność, Jedność, Dobrobyt w języku litewskim. Słowa rozdzielone gwiazdami


Łotwa
Boże, błogosław Łotwę w języku łotewskim - hymn narodowy Łotwy. Słowa rozdzielone gwiazdami


Malta
Powtarzają się sześć razy sekwencja


Niemcy
Niemieckie motto narodowe i początek hymnu - Jedność i Sprawiedliwość i Wolność. Po nim Orzeł Federalny (godło)


Portugalia
Siedem zamków i pięć herbów w równych odstępach. Ta sama sekwencja występuje na stronach narodowych monet portugalskich


San Marino, Watykan, Włochy
Powtarzająca się sześć razy sekwencja


Słowacja
Nazwa państwa po słowacku. Na końcu dwie gwiazdy rozdzielone znakiem liścia lipy


Słowenia
Nazwa państwa po słoweńsku. Na końcu duża kropka

 


Tekst opracowany na bazie informacji z:
Wikipedia - Monety euro (grafika rantów, symboli, znaków, monet)
Wikipedia - Euro Coins (grafika rantów, symboli, znaków, monet)
EBC- monety (grafiki monet obiegowych, wycinki symboli i znaków)
EBC - monety okolicznościowe o nominale 2 euro
(grafiki monet okolicznościowych, wycinki symboli i znaków)