Artykuły. Zabezpieczenia
Efekt kątowy
Efekt kątowy wykonywany jest tylko metodą druku stalorytniczego (druk wklęsłolinijny; odmiana druku wklęsłego). Do zabezpieczenia banknotów zastosował go po raz pierwszy Jacob Perkins i Gideon Fairman w 1792 r.
Matrycę, na podłożu stalowym, wykonuje rytownik ręcznie przy pomocy rycla. Wymaga to niesłychanej precyzji i umiejętności, ponieważ błędów nie da się wyretuszować. W przypadku błędu, matrycę wykonuje się od nowa.
Dzięki tej starej technice wraz nowoczesnymi technologami druku można uzyskać obraz bardzo drobnych szczegółów w wysokiej jakości. Przeniesienie wzoru z matrycy odbywa się pod dużym ciśnieniem, podczas którego powstają przetłoczenia wyczuwalne dotykiem (elementy drukujące są położone niżej niż elementy nie drukujące, papier jest wciskany w szczeliny).
Efekt kątowy występuje w dwóch odmianach:
- tłoczony na sucho, bez użycia farb;
- tłoczony z jednoczesnym z użyciem farby drukarskiej.
Linie (grusze lub cieńsze od linii tła) przenoszonego wzoru są drukowane prostopadle do linii tworzących tło. Kładziona dodatkowo farba drukarska (farba wklęsłodrukowa) ma sporą grubość, co powoduje rzucanie przez nią cienia na podłoże gdy patrzymy pod odpowiednim kątem (90°, <45°). Ukryty wzór, który wtedy się uwidacznia, może być jaśniejszy na ciemniejszym tle, lub ciemniejszy na jaśniejszym tle. Używając specjalnych farb można dodatkowo uzyskać efekty zmiennooptyczne, opalizujące.
Zabezpieczenie techniczne, pierwszego poziomu (jawne) (artykuły w trakcie opracowania). Jest jednym z niemożliwych do podrobienia zabezpieczeń, ze względu na zastosowanie specjalistycznych maszyn stalorytniczych oraz materiałów będących w posiadaniu tylko i wyłącznie wyspecjalizowanych drukarni oraz wiedzy i umiejętności nie będących powszechną wiedzą. Jest bardzo drogie w wykonaniu. Oprócz banknotów, stosuje się również w monetach i innych dokumentach.
Przykład efektu kątowego na monecie
Srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 10 zł
XX Zimowe Igrzyska Olimpijskie: Turyn 2006
Napis TURYN i 2006
- źródło: NBP
Moneta 2 zł; 2010 r.
Wielkie bitwy – Grunwald, Kłuszyn
- źródło: NBP
- źródło: Wikipedia
Przykład efektu kątowego na banknotach
Banknot testowy PWPW
64 Szachy
Przykład efektu kątowego (tęcza)
Przykład efektu kątowego (pionek)
- źródło: PWPW
Przykład efektu kątowego na banknocie obiegowym o nominale
100 złotych
- źródło: PWPW
Przykład efektu kątowego na banknocie obiegowym o nominale
500 złotych
- źródło: NBP
Struktura utworzona z linii (90º) w motywie wykonanym z użyciem efektu kątowego; powiększenie
- źródło: glosariusz PRADO
Tekst powstał na bazie informacji z:
PWPW
Wikipedii
NBP
PRADO
Sposoby zabezpieczania dokumentów autorstwa: S. Jakucewicz, S. Khadzhynova; Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej