top

 

Artykuły. Druk
Podstawowe informacje

Banknoty drukowane są kilkoma technikami, które w efekcie finalnym dają jedno z zabezpieczeń, bardzo trudnych do podrobienia w warunkach "domowych". Ze względu na ogrom zagadnienia z zakresu poligrafii, skupiłem się tylko na hasłowym opisie. Osoby zainteresowane znajdą bez trudu uzupełniające informacje.

Maszyny drukarskie przeznaczone do produkcji banknotów są dostępne jedynie dla uznanych i renomowanych producentów banknotów. Maszyny takie produkuje np. firma Koenig & Bauer AG. Są to maszyny różniące się od zwykle używanych w poligrafii:
- supersymultaniczne, wykonujące kilka operacji równocześnie, na obu powierzchniach arkusza drukarskiego lub rolki
- nie używają farb procesowych (mieszanych z barw podstawowych np. CMYK, Hexachrome) a farby spotowe (gotowe farby danej barwy w osobnych puszkach – np. Pantone, HKS, czy robione na konkretne zamówienie klienta)
- druk tylko rastrem liniowym, który zbudowany jest z linii równoległych na przemian przezroczystych i nieprzezroczystych. Raster tradycyjnie stosowany w druku jest punktowy.
- używają rozdzielczości druku wynoszącej 8 000 dpi i dokładnością 0,5 mikrona (1 mikron = 10−6 metra).

Najczęściej, w druku banknotów (a także innych druków wymagających zabezpieczeń), stosuje się:

Druk offsetowy
- inaczej druk płaski. Arkusz papieru lub zwój (rolka) pokrywany jest rastrem. Farba drukarska przenoszona na podłoże przez matryce drukarskie. Farba położona płasko, nie wyczuwa się wypukłości i zagłębień

Druk termiczny
- inaczej Hot stamping. Druk z użyciem foli i specjalnych matryc (wypukłych) przewodzących ciepło. Folia składa się z kilku warstw: warstwa rozdzielająca, warstwa lakieru, warstwa napylonego próżniowo aluminium, warstwa klejowa. Matryca podgrzewana jest do ok. 100°C. Na folii pomiędzy matrycami, w punktach zetknięcia, pod wpływem ciepła i swojej budowy, powstaje wzór. Tak powstaje np. folia holograficzna

Druk sitowy
- inaczej sitodruk. Technika polegająca na przeciskaniu farby przez szablon wykonany z drobnej siatki (siatka tkana z nici jedwabnych, bawełnianych, metalowych lub syntetycznych włókien)

Druk wklęsły
- inaczej wklęsłodruk. Miejsca drukujące są położone poniżej miejsc niedrukujących formy drukowej. Farba drukarska pokrywa całą formę, po czym z miejsc niedrukujących jest usuwana. Następnie farba w zagłębieniach jest przenoszona na podłoże (papier, folia)

Druk wypukły
- inaczej wypukłodruk. Miejsca drukujące są położone powyżej miejsc niedrukujących formy drukowej. Farba drukarska pokrywa część wyżej położonej formy. Następnie farba jest przenoszona na podłoże (papier, folia)

Druk typograficzny
- odmiana druku wypukłego, nanosząca indywidualny numeru na banknot.


Tekst powstał na bazie ogólnodostępnych źródeł poświęconych poligrafii i wiedzy własnej:
pl.wikipedia.org/wiki/Banknot
pl.wikipedia.org/wiki/Zabezpieczenie_druku
printernet.pl
coding.koenig-bauer.com