Pieniądze świata - Artykuły. Farby

Artykuły. Farby
Podstawowe informacje

Banknoty pokrywane są specjalnymi farbami w zależności od podłoża, techniki druku, zaprojektowanego efektu, zabezpieczenia. Na współczesnych banknotach stosuje się kilka lub kilkanaście rodzajów farb. Niektóre zabezpieczenia wykonywane są kilkoma rodzajami technik druku i co za tym kilkoma różnymi farbami.

Technika druku

farby rotograwiurowe do wklęsłodruku
farby fleksograficzne do wypukłodruku
farby typograficzne do wypukłodruku
farby offsetowe do płaskodruku
farby sitodrukowe do sitodruku
farby tampondrukowe do odmiany wklęsłokodruku

Podłoże druku

do papierów chłonnych - papier offsetowy
do papierów mniej chłonnych - papier powlekany
do papierów odpornych na ścieranie - papier kartonowy
do podłoża niechłonnego - folie, szkło, metal (dwa ostatnie podłoża wykorzystywane przy biciu monet)

Sposób tworzenia barwy

farby spotowe - gotowe farby, pozwalające na uzyskanie barw nie możliwych do uzyskania farbami procesowymi. Farby procesowe (nie stosowane w druku banknotów) powstają z mieszania pigmentów barw podstawowych np. CMYK
farby czarne - do druku wysokiej jakości czarnych elementów jak napisy, grafiki, czarno-białe zdjęcia

Sposób utrwalania

farby wsiąkające
farby oksydacyjne (utleniające)
farby utwardzane promieniowaniem nadfioletowym (farba UV)
farby utwardzane promieniowaniem podczerwonym (farba IR)
farby utwardzane promieniowaniem elektronowym (farba EB)

Przeznaczone do uszlachetniania wydruku banknotów i zabezpieczeń

absorbujące podczerwień - widoczne w specjalnych czytnikach
antykseryczne - zawierają pigment metaliczny, uniemożliwiają kserowanie
chemicznie reaktywne, aktywne chemicznie (REA) - uniemożliwiają chemiczne usunięcie oryginalnej farby - wywabienie oryginalnej treści w celu jest zmiany
fotochromowe - zmiana barwy pod wpływem światła
fosforescencyjne - emitują część zaabsorbowanego widma światła po uprzednim napromieniowaniu światłem w czasie powyżej 8 sekund
fluorescencyjne - emitują część zaabsorbowanego widma światła po uprzednim napromieniowaniu światłem w czasie poniżej 8 sekund
irydyscentnalne - transparentna farba o metaliczno-perłowym połysku dająca efekt zmiennej intensywności barw zależną od kąta patrzenia
luminescencyjne w IR - święcące w podczerwieni (IR), widoczne w specjalnym czytniku
luminescencyjne w UV - święcące w nadfiolecie (UV, UV-C), widoczne w specjalnym czytniku
magnetyczne - reagujące pod wpływem silnego magnesu
migrujące - stosuje się je np. w typografii do numeracji. Do farb mogą być dodawane składniki aktywizujące się na skutek promieniowanie UV lub IR. Jeden ze składników wnika w podłoże i wiąże się z nim na stałe
perłowe, opalizujące - farby (mogą być transparentne) dające efekt mieniących się barw w zależności od kąta patrzenia
termochromowe - w zależności od temperatury zmienią barwę na stałe lub czasowo. Mogą się też pojawić dopiero pod wpływem danej temperatury
wypukłe - wyczuwalne pod dotykiem
zapachowe - przy próbie usunięcia wydzielają zapach
zmienne optycznie (OVI) - zmiana barwy w zależności od kąta patrzenia